KALENDARZ SPOTKAŃ LITURGICZNYCH

KANDYDATÓW DO BIERZMOWANIA

PIERWSZY PIĄTEK MIESIĄCA -

PIERWSZA SOBOTA MIESIĄCA - Msza św. i udział w nabożeństwie

WYZNACZONE SPOTKANIA

ŚWIADEK BIERZMOWANIA

Kan. 892 Kodeksu prawa kanonicznego stwierdza, że bierzmowanemu, wedle możliwości, powinien towarzyszyć świadek. Te dwa zwroty: "wedle możliwości" i "powinien" sugerują, ze obecność świadka bierzmowania nie jest bezwzględnie potrzebna, by można było ważnie przyjąć ten sakrament. Nie jest bezwzględnie potrzebna, ale bardzo pożyteczna ze względu na zadanie, jakie przypada w udziale wybranemu na tę funkcję. Świadek ma się troszczyć, ażeby bierzmowany postępował jako prawdziwy świadek Chrystusa i wiernie wypełniał obowiązki związane z tym sakramentem (kan. 892 KPK). Ma on być gwarantem pewnej pomocy duchowej, której każdy bierzmowany powinien odczuwać potrzebę.

Wskazane jest, by świadkiem bierzmowania był jeden z rodziców chrzestnych, by wyraźnie zaznaczyć jedność obu sakramentów (kan. 893 §2 KPK i KKK nr 1311).Rodzice chrzestni są najwłaściwszymi kandydatami na świadków bierzmowania. Zgodnie z zaleceniami Instrukcji duszpasterskiej dotyczącej sakramentu bierzmowania, należy zachęcać, żeby dla chłopców świadkami bierzmowania byli ojcowie chrzestni, a dla dziewcząt - matki chrzestne. Stwierdzenie to należy jednak traktować raczej jako pewien postulat i nie można stawiać go bezwzględnie, ponieważ aktualne przepisy dopuszczają do tej funkcji także osobę płci odmiennej. Co więcej, jak stwierdza wspomniana Instrukcja, w razie niemożności przybycia rodziców chrzestnych na uroczystość bierzmowania, można wziąć na świadka bierzmowania inną osobę, która sama przyjęła wszystkie sakramenty wtajemniczenia chrześcijańskiego, jest religijnie praktykująca iprowadzi życie według zasad wiary.

Kodeks prawa kanonicznego, przez analogię do potencjalnych kandydatów na chrzestnych, wylicza tych, którzy mogą być dopuszczeni do pełnienia funkcji świadka bierzmowania. Są nimi:

* wyznaczeni przez przyjmującego bierzmowanie, jego rodziców lub tego kto ich zastępuje, a gdy tych nie ma - przez proboszcza lub szafarza chrztu;

* posiadający do tego kwalifikacje oraz intencję pełnienia tego zadania;

* ci, którzy ukończyli szesnasty rok życia, chyba, że biskup diecezjalny określił inny wiek albo proboszcz lub szafarz jest zdania, że słuszna przyczyna zaleca dopuszczenie wyjątku;

* katolicy bierzmowani, po przyjęciu sakramentu Najświętszej Eucharystii;

* ci, którzy prowadzą życie zgodne z wiarą i odpowiadające funkcji, jaką mająpełnić;

* wolni od jakiejkolwiek kary kanonicznej, zgodnie z prawem wymierzonej lub deklarowanej (kan. 893 §1, kan. 874 KPK).

W jednostkowych wypadkach, przepisy kościelne nie zabraniają, aby - gdy nie ma odpowiedniego świadka - objął tę funkcję któryś z rodziców kandydata do bierzmowania.

Zdajemy sobie sprawę z tego, że świadek bierzmowania i chrzestny, szczególnie gdy obu sakramentów udziela się łącznie, powinni spełniać identyczne wymagania. Sytuacja jednak nieco się zmienia, gdy sakramentu bierzmowania udziela się po wcześniejszym chrzcie. O ile, kiedy udzielany jest sakrament chrztu św., niezbędny jest przynajmniej jeden chrzestny, o tyle sakrament bierzmowania możebyć udzielony nawet bez żadnego świadka. Niemniej jednak, oczywiście dbamy o to, aby taki świadek był obecny. To złagodzenie wymagań wiąże się m.in. z tym, że osoba bierzmowana w wieku młodzieńczym, czy dorosłym, nie potrzebuje już takiej opieki duchowej jak niemowlę przynoszone do chrztu. Zadanie świadka bierzmowania osoby dorosłej ogranicza się praktycznie tylko do dania świadectwa, że fakt bierzmowania miał miejsce, toteż niektóre wymagania, szczególnie dotyczące pogłębionego życia wiary, nie są niezbędne.

Starajmy się jednak, by nasi świadkowie bierzmowania, byli ludźmi odpowiedzialnymi również w zakresie dawania chrześcijańskiego świadectwa, które zawsze wspiera i zachęca nowo bierzmowanych do podjęcia życia znaczonego mocą darów Ducha Świętego.

Reszta tu:

http://www.archpoznan.org.pl/serwis/artykuly/2002/1/bierzmow.html

        KATECHEZA PARAFIALNA

   W dniu 30 października 2006 roku ks. kardynał Stanisław Dziwisz wydał dekret regulujący organizację i funkcjonowanie katechezy parafialnej w naszej archidiecezji. Dalej zamieszczamy jego treść.

Nr 3096/2006

Dekret Metropolity Krakowskiego w sprawie organizacji i funkcjonowania katechezy parafialnej

   Parafia „jest podstawowym miejscem katechezy” (KKK 2226) i „jest pierwszą po rodzinie szkołą chrześcijańskiej religii, modlitwy i formacji moralnej”. Dlatego w duchu nauczania Jana Pawła II, który w Catechesi tradendae stwierdza, że „parafia musi odnaleźć na nowo swoje powołanie” (67), chcemy uczynić z niej środowisko dopełniające katechezę szkolną i wprowadzające w życie sakramentalne Kościoła. Doświadczenia minionych kilkunastu lat, od powrotu nauczania religii do szkół, wskazują niezbicie na konieczność dopełniania religii w szkole katechezą w parafii. Jest to zgodne z wytycznymi Konferencji Episkopatu Polski, zawartymi w dokumentach w Dyrektorium katechetycznym Kościoła katolickiego w Polsce i w Podstawie programowej katechezy. Zasady tam zawarte, określają obowiązkowy program minimalny, dotyczący organizacji tej katechezy we wszystkich diecezjach w Polsce, natomiast poszczególne diecezje dopracowuj ą szczegółowe zasady funkcjonowania tej katechezy. W archidiecezji krakowskiej należy tę katechezę organizować według następujących zasad i rozwiązań praktycznych:

§ 1

   We wszystkich parafiach archidiecezji krakowskiej powinna być zorganizowana i systematycznie prowadzona katecheza parafialna dla dzieci i młodzieży dopełniająca szkolną lekcję religii, tak by utrzymać ciągłość katechezy aż do wieku dojrzałego. Wśród argumentów przemawiających za koniecznością takiej katechezy, jest przekonanie, iż Kościół nie będzie miał uformowanych dorosłych katolików, w tym inteligencji, jeśli zgubi ciągłość katechezy, zwłaszcza na poziomie szkół ponadgimnazjalnych i studiów. Bez katolików świeckich, przygotowanych przez katechezę (także dorosłych) nie spełni swojego ewangelizacyjnego zadania, gdyż będzie nieobecny i milczący w wielu najważniejszych dziedzinach życia. Zasadniczym miejscem takiej katechezy powinna być parafia zamieszkania, zgodnie z obowiązującą od lat zasadą: „katecheza w szkole, przygotowanie do sakramentów w parafii”.

§ 2

   Katecheza w parafii powinna obejmować dzieci przygotowujące się do Pierwszej Komunii Świętej, młodzież przed bierzmowaniem, młodzież szkół ponadgimnazjalnych oraz studentów w parafii. Powinna mieć charakter zasadniczo inny niż szkolna lekcja religii. Mniej powinno w niej chodzić o wiedzę, bardziej natomiast o przeżycie wiary i dialog na tematy życia religijnego i moralnego.

§ 3

   W odniesieniu do poszczególnych etapów wiekowych zaleca się prowadzenie w każdej parafii katechezy w następującym wymiarze minimalnym:

§ 3.1

Przygotowanie do Pierwszej Komunii Świętej

   1. W przygotowaniu do Pierwszej Komunii Świętej przyjmujemy zasadę comiesięcznych spotkań przy parafii dla dzieci i ich rodziców. Mogą one być połączone z nabożeństwami w kościele, w czasie których dzieci otrzymują różańce, książeczki, świece, medaliki i w ten sposób są wprowadzane w rok liturgiczny, modlitwę i sakramenty. Wskazanym jest, aby w prowadzenie tych spotkań włączeni byli wszyscy odpowiedzialni za przygotowanie dzieci do pełnego uczestnictwa w Eucharystii. A zatem katechezy te powinni prowadzić duszpasterze odpowiedzialni za przygotowanie do Pierwszej Komunii Świętej w ścisłej współpracy z katechetą uczącym dzieci w szkole.

   2. Podstawowym miejscem tych spotkań jest parafia zamieszkania rodziców dziecka. Jeżeli Pierwsza Komunia Święta ma mieć miejsce w kościołach nieparafialnych, musi tam być prowadzone całoroczne przygotowanie dla dzieci i ich rodziców, takie, jakie prowadzą parafie.

   3. Katecheci uczący dzieci pierwszokomunijne z różnych parafii powinni rzetelnie informować rodziców o zasadach regulujących przygotowanie do Pierwszej Komunii Świętej, a zwłaszcza o zasadzie: „katecheza w szkole a przygotowanie do sakramentów w parafii zamieszkania dziecka”. Niemniej, księża proboszczowie proszeni są o wykazanie dużego zrozumienia dla rodziców pragnących, aby ich dzieci szły do Komunii Świętej wraz z całą klasą.

   4. Doprowadzenie dziecka do Pierwszej Komunii Świętej domaga się dalszego wtajemniczenia w życie eucharystyczne. Służy temu regularna spowiedź i częsta Komunia Święta dziecka oraz praktyka dziewięciu pierwszych piątków miesiąca. Tematy te winny być podejmowane w katechezach w klasie trzeciej. Należy także pamiętać o przygotowaniu dziecka i jego rodziny do przeżywania rocznicy Pierwszej Komunii Świętej.

   5. Zaleca się, aby w realizacji w/w zadań korzystać z materiałów przygotowanych w tym celu dla naszej archidiecezji, którymi są: Pierwsza Komunia Święta wielkim świętem rodziny.

§ 3.2.

Przygotowanie do sakramentu bierzmowania

   1. Sakrament bierzmowania udzielany jest przy końcu trzeciej klasy gimnazjum lub na początku pierwszych klas szkół ponadgimnazjalnych.

   2. Podstawowym przygotowaniem jest dwugodzinna katecheza w szkole. Dodatkowym, koniecznym uzupełnieniem są spotkania z bierzmowanymi przy parafii zamieszkania. Należy organizować przy parafii po jednym spotkaniu w miesiącu w klasie pierwszej i drugiej gimnazjum oraz spotkania cotygodniowe w klasie trzeciej.

   3. Dla ułatwienia pracy katechetów sugerujemy po 10 spotkań cotygodniowych w klasach pierwszych i drugich oraz 25 spotkań cotygodniowych w klasie trzeciej, rozpoczynanych z końcem września. Doświadczenie uczy bowiem, że młodzież lepiej przychodzi co tydzień w krótszym czasie niż co dwa tygodnie przez dziewięć miesięcy.

   4. Spotkania te powinny mieć nade wszystko charakter modlitewno-celebracyjny, z możliwością rozmowy na tematy wiary i życia chrześcijańskiego. By tym zadaniom sprostać, nie można dopuszczać grup większych niż 20 osób. Przygotowanie to powinni prowadzić wszyscy katecheci szkolni w parafii, wsparci przez dobrych animatorów grup przy niektórych spotkaniach.

   5. W każdej parafii powinny być grupy przygotowywanych do bierzmowania. Od tej zasady nigdy nie robimy wyjątków. Natomiast mogą być wyjątki w stosowaniu zasady, co do udzielenia sakramentu w parafii. [Przykładowo: Do gminnego gimnazjum uczęszcza młodzież z trzech parafii. We wszystkich trzech parafiach trwa przygotowanie do bierzmowania, natomiast, jeśli chodzi o sam moment udzielania sakramentu, najrozsądniej będzie go udzielać razem, młodym trzech parafii, stosując zasadę, że co roku uroczystość ta będzie miała miejsce w innym kościele parafialnym]. W przypadku parafii małych lub gdy nie uda się wypracować w/w konsensusu, można łączyć klasy. Przyjmujemy jednak zasadę, że do bierzmowania wolno łączyć tylko w górę, to znaczy klasy III gimnazjum i pierwsze szkół ponadgimnazjalnych. Nie należy dopuszczać do bierzmowania uczniów klas pierwszych czy drugich gimnazjum.

   6. Zaleca się poszukiwania w parafialnym przygotowaniu do bierzmowania nowych form formacji kandydatów. Bardzo pozytywnym doświadczeniem, godnym podejmowania i kontynuowania w parafialnym przygotowaniu do bierzmowania jest zwyczaj zabierania grupy na dzień czy dwa dni wspólnego bycia razem z katechetą poza parafią. Taki dzień skupienia połączony z wypoczynkiem, rozmową, zupełnie inaczej ustawia grupę do siebie i do katechety, a w konsekwencji do Kościoła i liturgii. Bywa też sposobem na większe rozmodlenie i zaangażowanie się w różne grupy istniejące przy parafii.

   7. Parafialne przygotowanie do bierzmowania należy realizować w oparciu o materiały: Wypłyń na głębię.

§ 4

   Katecheza parafialna młodzieży szkół ponadgimnazjalnych

   1. Troska Kościoła o młodzież nie może kończyć się na dobrze prowadzonym przygotowaniu do sakramentu bierzmowania. Dlatego młodzieży szkół ponadgimnazjalnych należy zaproponować kontynuację spotkań przy parafii. Celem tych spotkań jest pomoc młodzieży w „tworzeniu własnego projektu życia” (Jan Paweł II), czyli w odkrywaniu własnego powołania. Należy taką formę spotkań organizować w każdej parafii. Nie wolno tej formy katechezy uzależniać od liczby uczestników. Chciejmy się cieszyć każdą grupą, którą uda się utrzymać do matury. Praca w małych grupach z młodzieżą po bierzmowaniu obejmuje 25 spotkań w ciągu trzech lat. Mogą to być spotkania comiesięczne bądź cotygodniowe, ale zblokowane w dwóch semestrach. Spotkania te powinien prowadzić duszpasterz we współpracy z osobami życia konsekrowanego, z poradnictwa rodzinnego czy innymi kompetentnymi osobami (małżonkowie, członkowie ruchów religijnych).

   2. Według postanowienia Konferencji Episkopatu Polski udział w tej katechezie zastępuje bliższe przygotowanie do małżeństwa. Otrzymując zaświadczenie, uczestnicy tej katechezy są zobowiązani tylko do indywidualnych spotkań w kancelarii i poradnictwie dla narzeczonych.

   3. Pomocą w realizacji parafialnych spotkań dla młodzieży szkół ponadgimnazjalnych mają być materiały: 3 razy M – czyli mocni mocą miłości.

§ 5

   Duszpasterską troską obejmujemy także wszystkich studentów, którzy studiują na terenie naszej archidiecezji. W dużych ośrodkach akademickich mają oni możliwość włączenia się w prowadzone dla nich duszpasterstwa akademickie.

   Ponieważ liczba studentów stale wzrasta i realizują oni swe studia w różnych formach, dlatego w trosce o nich uprasza się księży proboszczów o zatroszczenie się o studentów ze swoich parafii. Roztropności i gorliwości duszpasterzy poleca się zorganizowanie duszpasterstwa akademickiego, szczególnie w parafiach większych, natomiast w parafiach mniejszych należy zadbać o kontakt ze studentami przy różnych okazjach, gdy są obecni w parafii rodzinnej.

   Należy otoczyć opieką studentów studiów zaocznych, którzy często łączą pracę zawodową ze studiami, co utrudnia systematyczność praktyk religijnych, zwłaszcza niedzielnej Mszy Świętej. Duszpasterze powinni rozeznać tę sytuację.

   Tam, gdzie studenci nie angażują się w duszpasterstwa akademickie, warto zorganizować w parafii osobne spotkania (w formie dialogu, rozmowy) lub nauki rekolekcyjne specjalnie dla nich, w czasie rekolekcji parafialnych. Duszpasterstwo studentów nie jest jedynie domeną duszpasterzy akademickich. Stanowi bowiem przedłużenie katechetycznej troski o dzieci i młodzież, która wkraczając w wiek dorosły, będzie tworzyć oblicze Kościoła przyszłości.

   kard. Stanisław Dziwisz

Kraków, dnia 30 października 2006 roku.

Sakrament bierzmowania jest sakramentem chrześcijańskiej dojrzałości. Dzięki niemu wierni ściślej wiążą się z Kościołem, otrzymują szczególną moc Ducha Świętego oraz zobowiązują się, jako świadkowie Chrystusa, do szerzenia wiary słowem i czynem oraz do jej obrony (por. KKK 11).

Sakrament bierzmowania wraz z chrztem i Eucharystią należy do sakramentów wtajemniczenia chrześcijańskiego, którego jedność powinna być zachowywana. Należy zatem pamiętać, że przyjęcie tego sakramentu jest konieczne jako dopełnienie łaski chrztu. Istotnie, przez sakrament bierzmowania (ochrzczeni) jeszcze ściślej wiążą się z Kościołem, otrzymują szczególną moc Ducha Świętego i w ten sposób jeszcze mocniej zobowiązani są, jako prawdziwi świadkowie Chrystusa, do szerzenia wiary słowem i uczynkiem (Katechizm Kościoła Katolickiego nr 1285).

Sakrament ten uzdalnia nas do mężnego wyznawania wiary, życia według niej i obrony. Bóg czyni to poprzez udzielane dary Ducha Świętego. Są nimi:

• dar mądrości - służy do poznania i umiłowania prawdy wiekuistej, którą jest Bóg, z tego wynika umiłowanie Boga i jego spraw. Gdy Bóg jest na pierwszym miejscu wtedy wszystko oceniamy we właściwy sposób.
• dar rozumu - pozwala na instynktowne sądzenie w świetle wiary. Pomaga odczytywać wolę Bożą i odróżniać prawdę od kłamstwa, pozwala dobrze ocenić konkretną sytuację i podjąć trafną decyzję.
• dar rady - pomaga w podejmowaniu trudnych decyzji w naszym życiu. Dzięki niemu instynktownie możemy odróżnić co należy czynić, a czego nie (nawet wbrew roztropności).
• dar umiejętności - dzięki niemu posiadamy głęboką pewność wiary w Boga, intuicyjną wiedzę, co do prawd i tajemnic wiary. Daje umiejętność dobrego wykorzystania tego czym dysponujemy.
• dar męstwa - (dar mocy, siły) pomaga z siłą i ufnością stanąć wobec prób i niebezpieczeństw (także duchowych) chrześcijańskiego życia. Jesteśmy zdolni do podejmowania najtrudniejszych zadań z miłości do boga (nawet męczeństwa).
• dar pobożności - (nazywany duchem przybrania) stanięcie wobec Boga jak dziecko wobec Ojca nieskończenie dobrego i miłującego – z miłością, szacunkiem, zaufaniem, bez lęku.
• dar bojaźni Bożej - nie ma nic wspólnego z lękiem przed Bogiem, jest to szacunek i miłość do Boga, z tego wynika bojaźń obrażenia Boga, niechęć do grzechu, a chęć wypełniania Bożej woli.

Sakrament bierzmowania powinny przyjmować osoby dojrzałe, które chcą rozpocząć drugi etap życia – świadome życie wiarą. Sakrament chrztu większość z nas przyjęła nieświadomie w pierwszych dniach, czy tygodniach po urodzeniu. Sakrament bierzmowania przyjmujemy dobrowolnie i świadomie.

Obrzęd bierzmowania składa się z trzech elementów. Są to:

• nałożenie ręki przez biskupa na głowę bierzmowanego,
• namaszczenie olejem Krzyżma na czole ochrzczonego - jest to znak obfitości, radości, oczyszczenia, uzdrowienia, umocnienia, a także znak konsekracji czyli poświęcenia bierzmowanego Bogu. Przez namaszczenie bierzmowany otrzymuje znamię Ducha Świętego, znak przynależności i poddania się Temu, który nas naznaczył.
• słowa: „Przyjmij znamię daru Ducha Świętego”.

Dokumenty potrzebne do sakramentu bierzmowania:

• metryka chrztu (dot. osób ochrzczonych poza parafią),
• zaświadczenie o uczestnictwie w katechezie szkolnej lub ostatnie świadectwo katechizacji,
• w przypadku osób starszych - świadectwo ukończenia katechizacji szkolnej.

Po przyjęciu bierzmowania należy zaświadczenie o bierzmowaniu przedstawić w parafii chrztu celem wpisania do uwag właściwego aktu chrztu.

Imię – patron bierzmowania

Ze względu na fakt istotnego powiązania sakramentu bierzmowania z sakramentem chrztu kandydat do bierzmowania powinien zachować imię chrzcielne. Zwyczajowo jednak można wybrać imię Świętego Patrona, którego kandydat pragnie naśladować.

Powinna być to osoba uznana przez Kościół za świętą lub błogosławioną.

Świadek bierzmowania

Świadkiem bierzmowania może być osoba, która przyjęła wszystkie sakramenty wtajemniczenia chrześcijańskiego (chrzest, Eucharystię, bierzmowanie) i prowadzi życie zgodne z zasadami wiary. Zadaniem świadka jest troska o to, by bierzmowany wypełniał obowiązki wypływające z przyjęcia tego sakramentu. Dla podkreślenia związku z chrztem zaleca się, aby świadkiem był jeden z rodziców chrzestnych - najlepiej ojciec dla chłopca, matka dla dziewczyny.

Świadkiem bierzmownaia nie mogą być rodzice (wymóg Prawa Kanonicznego).

W czasie obrzędów sakramentu świadek kładzie prawą dłoń na ramieniu kandydata na znak, że będzie go wspierał radą i czynem w życiu zgodnym z wyznawaną wiarą.

Od świadków nie są wymagane żadne dokumenty. Oczywistym jest jednak, że w dniu bierzmowania są wyspowiadani i przystępują do Komunii św.

Więcej informacji nt sakramentu bierzmowania można uzyskać czytając:

• Instrukcję Episkopatu Polski
• Kodeks Prawa Kanonicznego