Małżeństwo będące głęboką wspólnotą życia i miłości nie jest instytucją czysto ludzką. Sam bowiem Bóg jest jego twórcą, gdyż stworzył człowieka z miłości i powołał go także do miłości trwałej i nieodwołalnej. Od samego początku Pan Bóg ustanowił małżeństwo jako trwały i nierozerwalny związek mężczyzny i kobiety.

Bóg stworzył człowieka jako mężczyznę i kobietę. Z Jego woli mają oni tworzyć wspólnotę, być Jego współpracownikami w dziele stwarzania człowieka. Fundamentem tej wspólnoty ma być miłość wzajemna. Chrystus podniósł małżeństwo do godności sakramentu, swoją łaską uświęca miłość mężczyzny i kobiety, umacnia ją i doskonali.

Związek małżeński zawarty w Kościele Katolickim jest Sakramentem, który z woli Bożej i ustanowienia Chrystusa jest nierozerwalny, dlatego też osoby pragnące żyć ze sobą razem przez całe życie powinny dobrze przygotować się do małżeństwa. To przygotowanie dokonuje się przez całe życie. Bezpośrednim okresem przygotowania jest narzeczeństwo.

Gdzie może odbyć się ślub

Według Prawa Kościelnego ślub powinien odbyć się w Parafii narzeczonej lub narzeczonego, a z ważnej i słusznej przyczyny za wyraźną zgodą Parafii narzeczonych w innym kościele.

Jeśli oboje narzeczeni nie zamieszkują w danej parafii a mają pragnienie w jej kościele zawrzeć małżeństwo, zobowiązani są przedłożyć zgodę tzw. substytucję z parafii jednej ze stron. Wtedy kancelaria tej parafii załatwia formalności związane ze ślubem.

Jeśli narzeczeni załatwiają wszystkie formalności w swoich parafiach, a w innym kościele ma miejsce jedynie obrzęd zaślubin, należy przedłożyć dokument czyli tzw. licencję do pobłogosławienia małżeństwa.

Kto może zwrzeć Sakrament Małżeństwa

Obowiązuje zakaz państwowy i kościelny zawierania małżeństw przez osoby, które nie ukończyły 18 roku życia. Dla mężczyzny zwolnienie od tej granicy nie jest przewidziane. Kobieta, która ukończyła 16 rok życia, może uzyskać zgodę. Wymagane jest wówczas spotkanie rodziców z Ks. Proboszczem i wyrażenie pisemnej zgody na zawarcie małżeństwa przez ich dziecko oraz uzyskanie dyspensy ks. biskupa.

Ślub konkordatowy

Po podpisaniu w lipcu 1998 roku ustawy konkordatowej przez Polskę i Stolicę Apostolską wystarczy zawrzeć związek małżeński w kościele oraz dopełnić kilku formalności, aby był on uznawany przez polskie prawo. Dwie oddzielne ceremonie ślubne w kościele i Urzędzie Stanu Cywilnego nie są już konieczne (choć narzeczeni nadal mogą się na nie zdecydować).

Jeśli przyszli małżonkowie chcą mieć ślub konkordatowy trzeba dostarczyć do parafii dokument z Urzędu Stanu Cywilnego wydany w trzech egzemplarzach. Dokument ten nosi tytuł 'Zaświadczenie stwierdzające brak okoliczności wyłączających zawarcie małżeństwa'. Na odwrotnej stronie tego 'Zaświadczenia' znajduje się formularz dokumentu, który będzie wypełniony przez parafię i duchownego asystującego przy zawarciu małżeństwa. Potrzebny dokument trzeba odebrać w USC nie wcześniej niż sześć miesięcy przed datą ślubu. Po przyjęciu sakramentu małżeństwa jeden egzemplarz otrzymują nowożeńcy, jeden pozostaje w parafii, jeden przez parafię jest przekazany do Urzędu Stanu Cywilnego.

Przygotowanie do Sakramentu Małżeństwa

Narzeczeni powinni zgłosić zamiar zawarcia Sakramentu Małżeństwa w kancelarii parafialnej przynajmniej pół roku przed planowanym terminem ślubu. Wówczas otrzymują potrzebne informacje dotyczące wszelkich formalności związanych z zawarciem tego Sakramentu.

Do spisania protokołu przedślubnego narzeczeni zgłaszają się do Kancelarii Parafialnej /narzeczonej lub narzeczonego/ przynosząc następujące dokumenty:

• Dokumenty tożsamości (np. paszport, dowód osobisty, prawo jazdy),
• Swiadectwa chrztu świętego - jeśli sakrament Chrztu Świętego został udzielony w innej parafii niż parafia gdzie ma być zawarty związek małżeński, trzeba dostarczyć z parafii chrztu dokument zaświadczający udzielenie sakramentu chrztu, w którym jest również adnotacja o przyjęciu sakramentu bierzmowania, jak i adnotacja stwierdzająca czy nie zostało zawarte małżeństwo z inną osobą.
• Dokument ten musi być wystawiony nie dawniej niż 6 miesięcy przed planowaną datą ślubu,
• Świadectwo bierzmowania - zazwyczaj jest wpisane na świadectwie chrztu, ale jeśli nie ma tam adnotacji, to trzeba je uzyskać w parafii, której narzeczona/ny przyjął ten sakrament,
• Świadectwo ukończenia katechizacji szkolnej,
• Świadectwo ukończenia kursu przedmałżeńskiego - w spotkaniach narzeczeni mogą uczestniczyć w innych parafiach. Uczestnictwo w nich jest potwierdzane przez osobę prowadzącą. Od 2020 roku w Archidiecezji obowiązują nowe druki. Świadecdtwa ukończenia nauk przedślubnych w 2019 tracą ważność po upływie roku od wydania. Wcześniejsze ważność utraciły.
• Zaświadczenie z poradni rodzinnej - w spotkaniach narzeczeni mogą uczestniczyć w innych parafiach. Uczestnictwo w nich jest potwierdzane przez osobę prowadzącą,
• Zaświadczenie z Urzędu Stanu Cywilnego - stwierdzające, że między narzeczonymi nie zachodzą przeszkody prawne do zawarcia kontraktu cywilnego (zaświadczenie jest ważne sześć miesięcy). Niniejszy dokument jest potrzebny w przypadku zawierania ślubu konkordatowego,
• Jeżeli któraś ze stron ma stwierdzenie nieważności poprzedniego małżeństwa potrzebne jest orzeczenie sądu w tej sprawie,
• Jeżeli któraś ze stron jest wdowcem (wdową), potrzebne jest zaświadczenie o zgonie współmałżonka,
• Jeżeli osoby już mają ślub cywilny przynoszą akt zawarcia małżeństwa z USC.

Po spisaniu protokołu, narzeczeni otrzymują:

• Prośbę o wygłoszenie zapowiedzi (jeśli jedna ze stron jest z innej parafii),
• Kartki do spowiedzi.

Zapowiedzi

Przed zawarciem małżeństwa należy się upewnić, że nic nie stoi na przeszkodzie do jego ważnego i godziwego zawarcia (Kan. 1066). W tym celu ogłasza się zapowiedzi przedślubne w parafii narzeczonego jak i narzeczonej przez trzy tygodnie.

Po spisaniu protokołu przedślubnego kapłan wydaje zapowiedzi przedślubne dla narzeczonych, którzy zamieszkują na terenie innej parafii. Zapowiedzi te należy zanieść do danej Kancelarii Parafialnej i ustalić termin odbioru. Po odebraniu zapowiedzi należy je dostarczyć z powrotem do parafii, w której odbędzie się ceremonia ślubna. Brak zapowiedzi równoważny jest z niemożnością udzielenia Sakramentu Małżeństwa. Zapowiedzi ogłasza się również w parafii ślubu.

Spowiedź przedślubna

Narzeczeni otrzymują również karteczki do spowiedzi przedślubnej, które dostarcza się w dniu ślubu do kancelarii. Przystępując do spowiedzi, proszę się przedstawić księdzu mówiąc: Jest to moja pierwsza / druga/ spowiedź przedślubna, wyznać grzechy i po spowiedzi podać księdzu dyskretnie kartkę.

Do Sakramentu Pokuty i Pojednania narzeczeni przystępują dwukrotnie. Pierwsza Spowiedź powinna odbyć się po spisaniu protokołu przedślubnego, a druga tuż przed ślubem, by w stanie łaski uświęcającej przystąpić do Sakramentu Małżeństwa.

Kto może być świadkiem na ślubie

Świadkiem udzielenia sakramentu małżeństwa mogą być osoby pełnoletnie, zdrowe psychicznie. Mogą być nawet innego wyznania.

Więcej informacji nt sakramentu małżeństwa można uzyskać czytając:

• Instrukcję Episkopatu Polski
• Kodeks Prawa Kanonicznego